Jeepnieci - Opony

Co to jest opona?

Opona jest produktem złożonym, to znaczy złożeniem materiałów o bardzo różnych właściwościach, których konfekcjonowanie wymaga dużej precyzji. 

Składa się z następujących półproduktów :

1. Warstwy kauczuku syntetycznego, bardzo szczelnego na powietrze.
Warstwa ta znajdzie się wewnątrz opony i spełni rolę dętki.

2. Warstwa szkieletu.
Szkielet ten jest złożony z cienkich drutów i tkanin ułożonych w proste łuki i sklejonych kauczukiem. Druty te są kluczowym elementem konstrukcji opony, które dadzą mu wytrzymałość na ciśnienie. W tej warstwie opony samochodowej znajduje się około 1400 drutów, z których każdy ma wytrzymałość 15 kg.

3. Wypełnienie strefy niskiej.
Jego rolą jest przenoszenie momentu obrotowego silnika i hamowania z felgi w kierunku powierzchni styku z podłożem.

4. Obejmy służą do zaciśnięcia opony na feldze. Mogą one wytrzymywać do 1800 kg bez ryzyka zerwania.

5. Powierzchnie boczne z miękkiej gumy, zabezpieczającej oponę przed uderzeniami, które mogłyby uszkodzić szkielet, na przykład przy wjeżdżaniu na krawężniki. Twarda guma zapewnia połączenie opony z felgą.

6. Warstwy szczytowe.
Zbrojone stalowymi drutami - bardzo cienkimi, ale bardzo wytrzymałymi - są skrzyżowane skośnie i naklejone jedna na drugiej. Skrzyżowanie ich z drutami szkieletu tworzy nieodkształcalne trójkąty. Tak zwana triangulacja to dyspozycja zapewniająca usztywnienie szczytu :

• muszą być wystarczająco sztywne w kierunku obwodowym opony, żeby się nie rozciągać pod wpływem siły odśrodkowej, aby średnica opony była zawsze opanowana, niezależnie od warunków użytkowania,
• muszą być również wystarczająco wytrzymałe w kierunku poprzecznym, aby wytrzymywać siły znoszenia. Ale równocześnie muszą być giętkie w kierunku pionowym, aby łatwo pokonywać przeszkody.
  

Aby otrzymać te warstwy, należy skleić stal z gumą. Trudny do uzyskania, dokładny styk pomiędzy tymi materiałami o różnych własnościach, jest niezbędny.

7. Powierzchnia jezdna jest ułożona na warstwach szczytowych.
Ta część opony, na której zostanie ułożony bieżnik, będzie w kontakcie z drogą. W płaszczyźnie styku z podłożem, powierzchnia jezdna musi wytrzymywać bardzo duże obciążenia. Mieszanka, z której jest złożona, musi być przyczepna do każdego typu nawierzchni, być odporna na zużycie, ścieranie i musi się słabo nagrzewać.

Pozostaje do wykonania bieżnik i wulkanizacja składowych w celu połączenia w jedną całość.

materiał zaczerpnięty z: http://www.motoopony.pl/encyklopedia.asp

Funkcje opony /autor: Piotr Tomilicz/

Obecnie stopień doskonałości opon i samochodów jest bardzo wysoki. Kierowcy mają tendencje do zapominania, że opona jest jedynym punktem styku samochodu z podłożem i z tego powodu powinna spełniać następujące funkcje: prowadzić, przenosić, amortyzować, jechać, przekazywać, trwać.

Prowadzić

Opona prowadzi samochód niezależnie od stanu podłoża i warunków pogodowych. Stabilność trajektorii samochodu zależy od przyczepności kierunkowej opony. Opona powinna wytrzymywać obciążenia poprzeczne bez znoszenia z trajektorii. Każdy samochód ma zazwyczaj swoje własne ciśnienie napełnienia opon na każdej osi. Stosowanie się do różnic ciśnienia pomiędzy przodem i tyłem gwarantuje idealną stabilność toru jazdy.

Przenosić

Opona niesie samochód na postoju i w czasie jazdy, dlatego musi wytrzymywać przenoszenie znacznych obciążeń w czasie przyspieszania i hamowania. Opona samochodowa przenosi ponad 50-krotny ciężar samochodu.

Amortyzować

Opona pochłania przeszkodę i amortyzuje nierówności drogi zapewniając komfort kierowcy i pasażerów, jak również trwałość pojazdu.

Główną cechą opony jest jej duża giętkość, szczególnie w kierunku pionowym. Duża sprężystość powietrza zawartego w oponie pozwala jej na przyjmowanie odkształceń spowodowanych przez przeszkody i nierówności podłoża. Właściwe ciśnienie pozwala uzyskać dobry poziom komfortu, zachowując optymalną zdolność prowadzenia. 
 

Jechać

Opona jedzie bardziej równomiernie, bardziej pewnie, z mniejszym oporem w czasie jazdy dla większej przyjemności prowadzenia i kontrolowanego zużycia paliwa

Przekazywać

Opona przekazuje obciążenia: moc użytkowa silnika, obciążenia hamowania. Jakość kilku centymetrów kwadratowych w styku z podłożem warunkuje poziom przenoszenia obciążeń.

Trwać

Opona trwa, to znaczy utrzymuje na najwyższym poziomie swoją jakość w trakcie milionów obrotów kół. Zużycie koła zależy od warunków użytkowych (obciążenie, szybkość, stan nawierzchni, stan pojazdu, styl jazdy itd.), lecz przede wszystkim od jakości styku z podłożem. Ciśnienie odgrywa więc rolę Decydującą.
Zależy od niego: rozmiar i kształt powierzchni styku oraz rozkład sił w różnych punktach opony w zetknięciu z podłożem.

Te 6 funkcji gwarantuje bezpieczeństwo, komfort, oszczędność.
Są one zapewnione w czasie całego okresu życia opony, jednak pewne środki ostrożności muszą być przedsięwzięte przez użytkownika.
Opona potrzebuje powietrza, aby funkcjonować i trwać.
Należy więc regularnie kontrolować ciśnienie. W rzeczywistości jest tak, że opona traci swoje cenne powietrze cząsteczka po cząsteczce z powodu naturalnej porowatości kauczuku, do czego dodają się często inne przyczyny, takie jak nieszczelność wentyli lub felg, niewielkie zadrapania opony oraz inne czynniki.

Ciśnienie warunkuje wszystkie funkcje opony: funkcje bezpieczeństwa, oszczędności, przyjemności, a niewłaściwe ciśnienie obniża te osiągi. Mała, ale regularna kontrola pozwala na uniknięcie tego typu kłopotów.

materiał zaczerpnięty z: http://www.motoopony.pl/encyklopedia.asp

Prawidłowa eksploatacja opon /autor: Piotr Tomilicz/

Zacznijmy od wskazania czterech najistotniejszych działań, których przestrzeganie przedłuży żywotność naszych opon w sposób bardzo wyraźny.

1. Sprawdzaj ciśnienie w oponach raz w miesiącu, a szczególnie przed jazdą z dużą szybkością. Dobre ciśnienie jest czynnikiem bezpieczeństwa i trwałości. Sprawdzenie to powinno być wykonane „na zimno” (po przejechaniu mniej niż 3 km). Pamiętaj też o kole zapasowym i stosuj się do zaleceń producentów. Jeśli jeszcze ich nie znasz, a zależy Ci na bezpieczeństwie komforcie i oszczędnościach, nie zwlekaj! Skontaktuj się jak najszybciej z Działem Obsługi Klienta producenta Twoich opon.
2. Po każdej zmianie opony wymień wentyl. Gwarantuje on szczelność i ma udział w trwałości opon, ale uszkadza się pod działaniem siły odśrodkowej.
3. Wyważenie jest konieczne, aby zlikwidować wibracje. Unikniesz też w ten sposób przedwczesnego zużycia opon, ale również zespołów zawieszenia, układu kierowniczego i jezdnego.
4. Sprawdzaj zbieżność kół przednich, jak również geometrię pojazdu (ściskanie, karosaż). Unikniesz w ten sposób nierównomiernego i nienormalnie szybkiego zużycia Twoich opon. Jeżeli jest taka potrzeba, zamieniaj opony miejscami. Zła geometria powoduje szybsze zużycie opon.

Nie można pominąć również tego, że dzięki właściwej eksploatacji i konserwacji opon możemy odnieść całkiem spore korzyści, nie tylko na samych oponach, ale również na zmniejszonym zużyciu paliwa i zawieszenia.

Oszczędność numer 1 - właściwe ciśnienie.
W wielu przypadkach można uniknąć poważnych strat dzięki właściwemu ciśnieniu w oponach. Właściwe ciśnienie ogumienia znacząco przyczynia się do optymalnego wykorzystania właściwości trakcyjnych opon oraz przedłuża ich żywotność. Automatycznie prowadzi więc ono do zmniejszenia kosztów, skrócenia przestojów oraz czasu potrzebnego na ich wymianę. W dalszej kolejności uzyskuje się większe przebiegi na tych samych oponach.
W zimie z reguły należy stosować ciśnienie takie samo, jak w oponach letnich. Pamiętać jednak należy, że wraz ze spadkiem temperatury spada również ciśnienie powietrza. I tak: ciśnienie 2,0 barów zmierzone w temperaturze +20°C spada do 1,74 barów w temperaturze -5°C i zaledwie 1,59 barów w temperaturze -20°C.
Pamiętaj więc również zimą o regularnej kontroli ciśnienia. Dobrym momentem na to jest wizyta na stacji paliw - z reguły jest tam możliwość uzupełnienia ciśnienia lub podjechanie do serwisu opon. Tego typu usługi wykonuje się nieodpłatnie. Przy okazji sprawdzić można stan ogumienia.

Oszczędność numer 2- właściwe wyważenie.
W procesie produkcji i eksploatacji pojazdu nawet najlepsze felgi i opony są poddawane sporemu obciążeniu. W efekcie zużywają się i stają nierówne.
Aby optymalnie zrównoważyć siły działające na zawieszenie pojazdu, należy regularnie wyważać i kontrolować wyważenie kół pojazdu. Z reguły czyni się to za pomocą specjalistycznych urządzeń elektronicznych albo przygotowanych to tego ołowianych ciężarków.
W przypadku samochodów ciężarowych interesującą alternatywę do wyważania tradycyjnego stanowi wyważanie kół z pomocą wypełnień proszkowych. Wypełnienie proszkowe rozkłada się zawsze optymalnie i praktycznie eliminuje konieczność ponownego wyważania koła. Ponadto proszkowe wypełnienie przedłuża życie opon oraz oszczędza zawieszenie pojazdu. Dzięki optymalnemu toczeniu wzrasta również komfort i zadowolenie z jazdy.

Oszczędność numer 3 - regeneracja.
Regeneracja opon jest idealnym rozwiązaniem, zapewniającym długie życie oponom oraz oszczędzającym środowisko. Poprzez znaczące wydłużenie czasu użytkowania ogumienia, oszczędza się surowce. Dzięki regeneracji zaoszczędza się w procesie produkcji przeciętnej opony do samochodu ciężarowego około 100 litrów oleju, przyczyniając się jednocześnie do zmniejszenia wciąż rosnących gór starych opon.

Pamiętaj!

• Znaczny wpływ na przebieg opon oraz bezpieczeństwo ma stan techniczny pojazdu. Szczególnie niekorzystne działanie ma nieprawidłowa zbieżność i pochylenie kół.
• Zbyt wysokie lub zbyt niskie ciśnienie powietrza w oponie prowadzi do nieregularnego i przedwczesnego zużycia bieżnika. Ciśnienie powietrza należy sprawdzać regularnie co 2 tygodnie na zimnych oponach. W oponach rozgrzanych ciśnienie wzrasta nawet o 20% i wszyscy producenci opon uwzględniają takie zwiększenie przy budowie.
• Dla bezpieczeństwa i komfortu koła, należy regularnie je wyważać co 10.000 km.
• Nie należy używać opon poniżej dopuszczalnej minimalnej głębokości bieżnika wynoszącej 1,6 mm (wskaźnik TWI). Ze względów bezpieczeństwa zaleca się minimum 2 mm dla opon letnich i 4 mm dla opon zimowych.
• Nie wolno dopuścić do przeciążenia opony. Dokładne warunki przeciążenia lub odciążenia opon można znaleźć w innym miejscu.
• Opony zimowe należy stosować z felgami stalowymi.
  

materiał zaczerpnięty z: http://www.motoopony.pl/encyklopedia.asp

Jak dobrać opone /autor: Piotr Tomilicz/

Opony odpowiadają nie tylko za komfort jazdy, ale przede wszystkim za bezpieczeństwo. Dlatego też ważny jest ich prawidłowy dobór i montaż oraz utrzymanie w dobrym stanie przez cały okres eksploatacji.
Większość testów prezentowanych w postaci artykułów prasowych, programów telewizyjnych i innych form medialnych zwykle jest sponsorowana przez koncerny produkujące opony. To może poważnie zachwiać wiarygodność i obiektywność owych testów. Należy pamiętać, że każdy test jest pewną średnią oceny opony, testowanej w różnych warunkach atmosferycznych i na różnych nawierzchniach.
Dlatego też, jeśli nawet jakaś opona zajmuje pierwsze miejsce w wynikach testów, nie oznacza to, że jest najlepsza do konkretnego samochodu i potrzeb Użytkownika. Bez wątpienia wyniki wielu testów mogą służyć jako podpowiedź w wyborze właściwej opony, ale nie należy traktować ich jak wyrocznię.
Niemniej, na pewno warto wspomnieć o tych najogólniejszych prawidłach, o których nie należy zapominać w żadnej sytuacji.

• Opony, których historia nie jest znana, nie powinny być montowane.
• Na tej samej osi należy stosować opony wyłącznie o tej samej konstrukcji (radialne lub diagonalne), jednakowej rzeźbie bieżnika, o tym samym symbolu prędkości i indeksie nośności oraz tego samego producenta.
• Nie należy używać opon o różnej wysokości rzeźby bieżnika (np. opona nowa z używaną).
• Indeks prędkości oraz indeks nośności nie mogą być niższe niż na ogumieniu oryginalnym lub niezgodne z zaleceniami producenta pojazdu.
• Opony muszą posiadać rozmiar nasady odpowiedni do felgi.

materiał zaczerpnięty z: http://www.motoopony.pl/encyklopedia.asp

Przyczepność i poślizg  /autor: Piotr Tomilicz/

Przyczepność jest wypadkową dwóch nałożonych na siebie mechanizmów: przyleganie i indentacja (siła „doklejająca” pojazd do podłoża), w których stan nawierzchni odgrywa rolę determinującą.

W przypadku opon, elementem, który ma wyłączność na przyczepność samochodu do podłoża, jest oczywiście bieżnik. Wyłączność ta wynika stąd, iż jest on jedynym czynnikiem, który warunkuje kontakt pojazdu z nawierzchnią.
Na bieżnik składa się duża ilość elementów, spośród których każdy posiada własną nazwę i spełnia ściśle określone zadania. Ten temat zostanie poruszony w innym miejscu, tu natomiast chciałbym wymienić dwie właściwości:

Mikrochropowatość (kilka angstremów) - pozwala zadziałać siłom molekularnym adhezji (przylegania). To dlatego można zaobserwować zjawisko przyczepności na powierzchniach wyglądających na gładkie.
Makrochropowatość (kilka mikronów do kilku milimetrów) - pozwala zadziałać bardzo mocnym siłom przyczepności: to jest mechanizm sklejania.

Kiedy ilość wody pokrywającej nawierzchnię jest zbyt duża, by powyższe mechanizmy mogły się przydać, mamy do czynienia ze zjawiskiem dobrze znanym każdemu kierowcy:

Poślizg lepki - spowodowany jest obecnością cienkiej warstwy wody rezydualnej pomiędzy podłożem i oponą (grubość warstwy wody do 0,5 mm).

Ta cienka warstwa wody, znajdująca się pomiędzy gumą i podłożem, zrywa zupełnie połączenia molekularne pomiędzy oponą a jezdnią. Adhezja spada do zera i poślizg nie napotyka żadnej przeszkody.

Poślizg wodny - to postępująca utrata kontaktu z podłożem poprzez tworzenie się warstwy wody pomiędzy oponą i podłożem (warstwa wody od 0,5 mm) z powodu szybkości samochodu.

Z tytułu dużej prędkości przemieszczania się opony, ciśnienie wody z przodu podnosi się i powoli podnosi oponę. Przy zwiększającej się szybkości, klin wodny powiększa się stopniowo i doprowadza do zupełnego odklejenia jej od podłoża.

Zjawisko poślizgu wodnego można ująć w 3 punktach :

• powiększenie ciśnienia wody spowodowane zwiększoną szybkością opony,
• odprowadzenie części cieczy przez bieżnik na boki opony,
• podnoszenie opony, gdy ciśnienia hydrodynamiczne są wyższe niż ciśnienia styku.
  

Następuje więc zmniejszenie potencjału przyczepności powodujące :

• zwiększenie drogi hamowania,
• zmniejszenie możliwości kierowania.
  

materiał zaczerpnięty z: http://www.motoopony.pl/encyklopedia.asp